“De Commissie stelt vast dat het bevoegd gezag ten onrechte geen advies aan de MR heeft gevraagd”
“Ook heeft het bevoegd gezag (…) onvoldoende voldaan aan de (…) verplichting om de MR tijdig alle informatie te verstrekken die de MR voor de vervulling van zijn taak redelijkerwijze nodig kan hebben.”
“Ten slotte heeft er ook geen overleg met de MR plaatsgevonden voordat er een definitief besluit werd genomen.”
“Het bevoegd gezag heeft daarmee in de ogen van de Commissie de rechten van de MR totaal genegeerd.”
“De Commissie benadrukt dat zij voornoemde handelwijze van het bevoegd gezag afkeurt.”
Een bestuursorgaan dat handelt zonder verplichte consultatie hoeft niet automatisch ongelijk te krijgen
Hoewel de situatie gecompliceerd is, blijkt uit recente rechtspraak dat het verzuim om verplicht advies aan te vragen niet automatisch betekent dat een bestuursorgaan wordt teruggefloten. De Landelijke Commissie voor Geschillenbehandeling hanteert dit principe nu als leidraad, zoals voor het eerst zichtbaar wordt in deze uitspraak. Eerder was deze lijn al meerdere malen vastgesteld in beroepsprocedures bij de Ondernemingskamer tijdens 2024 en 2025.
Wanneer een medezeggenschapsraad in dergelijke gevallen naar de LCG stapt, verplicht de wetgeving de raad om alsnog het advies te geven dat zij oorspronkelijk had moeten uitbrengen. Uit de meest recente jurisprudentie komt naar voren dat de LCG het standpunt inneemt om geschillen altijd zelfstandig op inhoud te beoordelen.
Bij dit soort kwesties rond schoolsluitingen ontstaat vaak een problematische dynamiek. Door de ophef rond het controversiële bestuursbesluit ontstaat er geleidelijk een onomkeerbare situatie. Ouders schrijven hun kinderen uit, het leerlingenaantal daalt verder, en daarmee wordt het scenario om de school open te houden steeds minder haalbaar. Op het moment dat de LCG een inhoudelijke beoordeling maakt, is de mogelijkheid dat zij concludeert dat alternatieven onderzocht moeten worden en de school toch open moet blijven vaak al verwaarloosbaar klein geworden. In een eerdere column heb ik al beschreven hoe schoolbestuurders deze kwesties correct zouden moeten behandelen.
Streven naar billijker medezeggenschap door wetswijziging
De wetgeving moet aangepast worden. De huidige situatie maakt het voor bestuurders namelijk te gemakkelijk om het adviesrecht volledig te omzeilen. Hoewel de meeste bestuurders dit niet zullen nastreven, komt het in de praktijk helaas te frequent voor.
Handelingsperspectief voor medezeggenschapsraden
Hoe moet een MR reageren wanneer zo’n situatie zich voordoet? Onder de huidige omstandigheden luidt ons advies: ga zonder uitstel naar de Geschillencommissie. Zodra een bestuurder plotseling meedeelt dat de school niet levensvatbaar is en sluiting onafwendbaar, is het zaak om:
- Onmiddellijk schriftelijk bij het bestuur op te vragen hoe zij het proces vorm denken te geven en wanneer zij welke taken voor de MR zien;
- Bij uitblijven of vertraging hiervan direct de LCG benaderen, met de vraag het bestuur te verplichten de Wet medezeggenschap op scholen na te komen en ervoor te zorgen dat de medezeggenschap zijn volledige verantwoordelijkheid, ook tegenover de eigen achterban, kan waarmaken.